هر واحد اجتماعی اعم از خانواده، محله، روستا، شهر، شورا، انجمن، شرکت، موسسه، سازمان،جامعه و غیره دارای اهداف(= هدف ها) و وسایل (وسیله ها) است. وضعیت دموکراسی با توجه به این نکته که اهداف چگونه تعیین می شوند و وسایل چگونه انتخاب می گردند، از یک واحد اجتماعی به یک واحد اجتماعی دیگر،متفاوت خواهد بود.
درک این نکته به این شرح است که :
الف) اگر در یک واحد اجتماعی، هم اهداف و هم وسایل(انتخاب راه و ابزارهای لازم برای دنبال کردن اهداف) توسط یه نفر( یا یک گروه خیلی کوچک) مشخص شود،در این صورت می توان گفت که این واحد اجتماعی به سبک دیکتاتوری مطلق اداره می شود.در واقع این واحد اجتماعی فاقد دموکراسی است.
ب) اگر در یک واحد اجتماعی، اهداف توسط یک نفر(یا یک گروه خیلی کوچک) تعیین گردد ولی وسایل و راه های رسیدن به اهداف و ابزارهای مربوطه توسط ذی نفعان(= اعضای خانواده،ساکنان محله و روستا و شهر،اعضای شورا و انجمن و شرکت و موسسه وسازمان،و افراد یک جامعه که به نوعی منافعی دارند) انتخاب گردد، در این حالت ،می توان گفت که هدف گذاری به سبک دیکتاتوری و انتخاب وسایل به شیوه ی دموکراسی صورت می گیرد.یعنی این واحد اجتماعی دارای"دموکراسی وسیله ها " است.
ج)اگر در یک واحد اجتماعی، اهداف توسط ذی نفعان تعیین گردد ولی انتخاب وسایل و راه ها و ابزارهای مربوطه توسط یک نفر(یا یک گروه خیلی کوچک) انجام پذیرد؛ در این وضعیت می توان گفت که هدف گذاری به شیوه دموکراسی و انتخاب وسایل به سبک دیکتاتوری صورت می پذیرد.به بیانی این واحد اجتماعی دارای "دموکراسی هدف ها" است.
د) اگر در یک واحد اجتماعی، هم اهداف و هم وسایل توسط ذی نفعان تعیین گردد، در این صورت می توان گفت که این واحد اجتماعی به شیوه ی " دموکراسی کامل " مدیریت می شود.
جمع بندی: با این تیپ بندی به راحتی می توان وضعیت دموکراسی را در هر نوع واحد اجتماعی بررسی و ارزیابی کرد. برای یه کار تمرینی می توانید از کوچکترین واحد اجتماعی ،یعنی خانواده خودتون آغاز نمایید.
درباره این سایت